TOÁN ÂM THANH
Dùng âm thanh mà toán
"Kim nhật động tịnh như hà?"
nghĩa là:
Hôm nay động tịnh ra sao?
Một ngày nọ, có khách đến viếng Tiên sinh, ông khách hỏi Tiên sinh: "Kim nhật động tịnh như hà?"
Tiên sinh bèn đem sáu tiếng đó mà toán, 6 tiếng ấy bình phân chia làm hai:
- Kim nhật động, lấy 3 tiếng trên làm Thượng quái;
- Tịnh như hà tức là ba tiếng dưới làm Hạ quái.
Ba tiếng trước: Kim nhật động: Kim tức bình thanh là 1, nhật tức là nhập thanh là 4, động tức là khứ thanh là 3, cộng cả lại được 8, đặt làm Thượng quái là quẻ Khôn.
Ba tiếng sau: tịnh như hà: Tịnh tức là khứ thanh là 3, như tức là bình thanh là 4, hà tức là bình thanh là 1, cộng cả lại được 5, đặt làm Hạ quái là quẻ Tốn. Kế lấy 8 + 5 = 13 trừ (2 lần 6 là 12) còn lại 1, tức là Quái Địa Phong Thăng, động hào 1, biến ra quẻ Địa Thiên Thái.
Hổ quái thấy Chấn, Đoài, bèn quay lại bảo với khách rằng: "Hôm nay có người đến mời, khách chẳng có nhiều, rượu uống không được say, vị thì chỉ có gà, xôi mà thôi". Quả nhiên tới chiều có người tới mời.
Giải toán: Quẻ thăng có nghĩa là thăng giai lên cấp, chức. Hổ quái thấy Chấn Đoài có nghĩa là Đông Tây (chia chỗ ngồi Đông và Tây). Trong toàn quái có Đoài là miệng, Khôn là bụng, miệng và bụng, tức là biết có người tới mời ăn. Khách chẳng có nhiều, vì Khôn thuộc Thổ độc lập, không đồng loại với Khí quái. Rượu uống không được say vì trong quẻ không có Khảm (Thuỷ). Vị ăn chỉ có gà, xôi mà thôi, vì Khôn là Thử, Tắc (1) là nếp tức xôi, vả lại trong quái không có khí tương sinh, vì cớ ấy nên biết rượu chẳng nhiều, đồ ăn chẳng được phong phú cho lắm.
Cách Bố Quẻ
Chánh quái
Tên là Địa Phong Thăng
(gọi tắt là Thăng-quái)
Thượng -quái:
8 Khôn Thổ
Hào 6 __ __ Thể
Hào 5 __ __
Hào 4 __ __
Hạ quái:
5 Tốn Mộc
Hào 3 _____ * Dụng
Hào 2 _____
Hào 1 __ __
Hổ quái
Chấn Mộc
Hào 6 __ __ Đông
Hào 5 __ __
Hào 4 _____
Đoài Kim
Hào 3 __ __ Tây
Hào 2 _____
Hào 1 _____
Biến quái
Tên là Địa Thiên Thái
(gọi tắt là Thái-quái)
Khôn Thổ
Hào 6 __ __
Hào 5 __ __
Hào 4 __ __
Càn Kim
Hào 3 _____
Hào 2 _____
Hào 1 _____
Thượng quái cộng hạ quái: 8 + 5 = 13 trừ (2 x 6 = 12) = 1.
1 là hào 1 động. 