Khảo về điềm Mộng
Ông Trang Tử nói rằng: "Bậc chí nhân (người đức hạnh đúng đắn) không có mộng". Vì bậc chí nhân không có lòng ham muốn, cho nên không có mộng vậy. Còn như người đời lòng ham muốn riêng vào cùng, cho nên cảm mà thành mộng, trăm hình ngàn trạng, những cái ở đời chưa hề có, bèn mộng thấy ngay, bút giấy chép sao cho xiết được thay. Đây chép sơ mấy điểm mộng xưa, để đợi người viết. Còn một câu bảo là: "Sửa đức trừ mộng", thì ở về từng người mà thôi.
1 Giấc mộng "Hoa tư" Vua Hoàng đế ngủ ngày, nằm mộng qua chơi nước Hoa tư, thấy nước ấy của giàu binh mạnh, vật thịnh, dân yên. Từ khi tỉnh dậy về sau, thiên hạ thái bình, cũng như nước Hoa tư vậy.
2 Giấc mộng "Châu công" Đức Khổng Tử khi còn trẻ tuổi, chí muốn làm đạo ông Châu công cho nên hằng khi mộng thấy. Tới hồi tuổi già, than rằng: "Chao ôi! Ta suy lắm rồi. Đã hèn lâu chẳng mộng thấy ông Chu công nữa !".
3 Giấc mộng "Hồ điệp" Ông Trang Châu hằng khi mộng thấy thân mình hoá ra con Hồ điệp (con bướm), bay phơi phới ra ý tự được, bèn ở ẩn chẳng làm quan, làm kinh Nam hoa để ví dụ trò đời.
4 Giấc mộng Quảng nhạc Vua Mục công nước Tần nằm mộng tới nơi trời, xem khúc "Quân thiên Quảng nhạc", trời cho cái thẻ, sau đó nước Tần bèn hưng thịnh.
5 Giấc mộng Cao đường Vua Tương vương nước Sở đồng với Tống Ngọc đi chơi đài Vân mộng, trông qua quán Cao đường, thấy trên có khí mây. Vua hỏi rằng: "Đó là khí chi vậy" Tống Ngọc thưa rằng: "Xưa kia đức Tiên vương từng đi chơi quán Cao đường, trong khi ngủ ngày, mộng thấy một người đàn bà tới chầu mà tâu rằng: Thiếp tôi đây là con gái núi Vu sơn, nay làm thần quán Cao đường, nghe đại vương ngự giá tới đây, xin tới chầu chăn gối". Tiên vương rủ lòng thương mà nạp cho. Khi từ biệt thì người đàn bà ấy lại tâu rằng: Thiếp ở phía Nam núi Vu sơn, phía Bắc quán Cao đường, khi sớm làm mây, khi chiều làm mưa, sớm sớm chiều chiều, dưới động Dương đài".
6 Giấc mộng "Hoàng lương" Lối trào Khai nguyên nhà Đường, Lư sinh nhân đi thi khoá Tiến sĩ, lạc đệ (thi rơi) về nhà, tới huyện Hàm đan vào trọ quán khách, chủ quán nấu cháo kê vàng (hoàng lương) để ăn. Lư Sinh nhân khi mỏi mệt muốn nằm, trong quán xảy có người đạo sĩ trao cho cái gối sứ, Lư Sinh đặt mình nằm xuống, thiu thiu ngủ đi, bỗng đâu trông thấy một toà nhà kia toàn những gác tía lầu son, nguy nga, tráng lệ, bèn vui chân thuận bước, thẳng tới phía trong, có một ả giai nhân xin kết duyên cầm bắt. Sau khi thành hôn, lại lên Kinh đô ứng cử, được trúng Trạng nguyên, thọ chức Hàn lâm, nhân nghịch nhau với Tể tướng Lý Lâm Phủ, bị trích ra trị Thiểm châu, phụng mệnh khai sông, có công thăng chức Ngự sử, kiêm chức Chinh Tây Đại tướng quân, lãnh binh đánh giặc, thắng trận tấu tiệp, phong tước Định tây hầu, tiến chức Lại bộ Thượng thơ. Lại bị Lý Lâm Phủ bài xích, biếm trích ở Lãnh nam. Tới khi Lý Lâm Phủ bị giết, lại phụng chiếu về triều, tiến chức Thượng tướng, gia phong tước Triệu.
